Đó không đơn giản chỉ là một cái tên. Đó là sức sống, sự bền vững, định hình và khu biệt nhiều mặt địa lý, lịch sử, văn hoá, nhân chủng học tạo nên sự trường tồn của một vùng đất. Yên Định cũng được khẳng định là chiếc nôi của người Việt cổ, là nơi xuất hiện đồng thời nền Văn minh núi Đọ, nền Văn hóa Sơn Vi và nền Văn minh trống đồng Đông Sơn rực rỡ.  Hầu như làng nào của Yên Định cũng ghi dấu huyền thoại, truyền thuyết, sự tích, các tầng văn hoá nhiều đời, nhiều dòng họ chồng lớp lên nhau. Anh hùng hào kiệt sinh ra ở đây, góp nhiều công lao to lớn cho lịch sử oai hùng và tinh hoa văn hóa dân tộc. Yên Định là vùng đất địa linh nhân kiệt, là vùng quê có truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời, nơi sinh ra những nhân vật lịch sử nổi tiếng, như: Bà Triệu, Khương Công Phụ, Đào Cam Mộc, Hoàng Hối Khanh, Lê Đình Kiên, Hà Tông Huân, Quang thục Hoàng thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao là “Mẫu nghi thiên hạ” - mẹ của Lê Thánh Tông, một vị vua hiền tài, văn võ song toàn.

Trong các cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc và trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, nhân dân và lực lượng vũ trang huyện Yên Định đã lập nên nhiều thành tích vẻ vang, được Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, 5 xã: Định Công, Định Tân, Định Tiến, Yên Trường, Quý Lộc và 5 cá nhân lập công suất sắc được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, ở các giai đoạn lịch sử cụ thể, Yên Định đã có những điển hình tiên tiến trở thành điểm sáng trong các phong trào thi đua yêu nước để cả tỉnh, cả nước tham khảo, học tập, rút kinh nghiệm như: Yên Trường, Định Công, Quý Lộc, Định Tường..., được Bác Hồ và nhiều đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước về thăm, biểu dương, khen ngợi. Với những thành tích đặc biệt xuất sắc đã đạt được, nhân dân và cán bộ huyện Yên Định, xã Định Tường, xã Quý Lộc và 1 cá nhân đã vinh dự được phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động”.

Trong phong trào thi đua xây dựng Nông thôn mới, bằng quyết tâm vượt khó vươn lên; bằng phát huy cao độ nội lực của toàn dân, sự quan tâm lãnh chỉ đạo và động viên, giúp đỡ kịp thời của cấp Tỉnh và Trung ương, nhân dân và cán bộ huyện Yên Định đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng huyện thành huyện Nông thôn mới năm 2015- là huyện đầu tiên của Tỉnh và của các tỉnh Bắc Trung bộ hoàn thành Xây dựng huyện Nông thôn mới.

   Trường cấp III Thiệu Yên 2, nay là trường THPT Yên Định 2 rất vinh dự, tự hào được ra đời trên mảnh đất địa linh nhân kiệt, giàu truyền thống văn hóa. Trải qua 50 năm xây dựng và phát triển, cống hiến và trưởng thành Trường THPT Yên Định 2 đã và đang từng bước khẳng định vị thế vươn lên trở thành một điểm sáng của giáo dục Yên Định nói riêng và giáo dục Thanh Hóa nói chung trong thời kì đổi mới.

    Năm 1972, khi đất nước còn chìm trong mưa bom, bão đạn của đế quốc Mĩ, trong ngổn ngang đổ nát hoang tàn, trong bộn bề công việc tái thiết quê hương, trường THPT Yên Định 2 được thành lập thể hiện quyết tâm cao trong việc nâng cao dân trí, khẳng định tầm quan trọng của chiến lược đào tạo nhân lực, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng.

     Từ những ngày đầu thành lập, cán bộ và nhân dân các xã trong huyện luôn chăm lo đến sự phát triển của nhà trường. Ban giám hiệu là những thầy cô giáo có kinh nghiệm; đầy nhiệt huyết..; nhân dân đã đóng góp hàng ngàn cây tre, hàng vạn tấm tranh…, thầy và trò lên rừng đưa hàng ngàn cây luồng để dựng những lớp học tranh tre nứa lá, với hàng ngàn ngày công để đắp nên bờ lũy tránh bom đạn của kẻ thù. Dù trong muôn vàn khó khăn, nhưng khát vọng đào tạo lớp người mới cho quê hương có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc luôn cháy bỏng trong mỗi cán bộ, giáo viên, học sinh nhà trường. Giai đoạn này cũng là lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân  tộc cam go ác liệt nhất, các thế hệ thầy trò của trường theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, xếp bút nghiên tình nguyện lên đường ra trận, nhiều người đã không trở về, họ hi sinh tuổi thanh xuân cho độc lập tự do của Tổ quốc, cho hạnh phúc của nhân dân. Nhiều người để lại một phần thân thể nơi chiến trường, trở về tiếp tục cống hiến cuộc đời mình cho quê hương đất nước và gắn bó với sự nghiệp trồng người.

      Được sự chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, sự phối hợp của các ban ngành đoàn thể, sự hỗ trợ tích cực của xã hội, của phụ huynh và sự hiếu học của các thế hệ học sinh, nhà trường như được tiếp thêm sức mạnh khắc phục hậu quả chiến tranh, vừa xây dựng cơ sở vật chất trường lớp, vừa đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt”.

     Năm 1973, nhằm đáp ứng nguyện vọng của nhân dân các xã vùng Yên (bao gồm 16 xã), UBND tỉnh Thanh Hóa và huyện Yên Định quyết định cho trường chuyển về địa điểm mới tại xã Yên Trung (cách địa điểm cũ chừng 500 m).Từ đây trường bắt đầu được định hình, từng bước nâng cấp cơ sở vật chất, đủ lớp cho học sinh học 2 ca. Trong 8 năm (1973-1981) tọa lạc tại xã Yên Trung, quy mô trường lớp được nâng cấp, mở rộng, từ 12 lớp với 600 học sinh ban đầu đã tăng lên 18 lớp với 900 học sinh; cán bộ giáo viên từ 28 người tăng lên 50 người. Quá trình giáo dục đã tôi luyện được ý chí kiên cường bất khuất cho nhiều học sinh, đặc biệt là học sinh Lưu Thế Hà đã tình nguyện lên đường nhập ngũ năm 1976 (lúc đó anh 17 tuổi và đang học lớp 9), tham gia mặt trận biên giới Tây - Nam, lập nhiều chiến công và đã hy sinh anh dũng, được nhà nước phong tặng Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

   Để kết thúc tình trạng dạy học trong hào lũy, lán tre, hè năm 1981 trường có quyết định di chuyển về Bái Đung, xã Yên Phong. Từ năm 1981 đến năm 1994, do tác động từ điều kiện kinh tế xã hội suy thoái sau chiến tranh, từ 27 lớp với 1250-1350 học sinh mỗi năm xuống còn 10 lớp với 372 học sinh; từ 85 giáo viên xuống còn 29 giáo viên. Đây là giai đoạn trường trải qua nhiều biến động thăng trầm nhất.

    Năm 1994, trường có quyết định chuyển địa điểm về Phố Kiểu, xã Yên Trường. Lại một lần nữa trường đổi địa điểm. Song bằng ý chí vươn lên, thầy và trò của trường lại tiếp tục dồn hết tâm sức cải tạo nâng cấp dần cơ sở vật chất. Từ chỗ có vài dãy nhà cấp 4, phải học 2 ca, đến năm 1998 đã xây dựng được khu nhà A, 2 tầng; năm 2007 xây dựng được khu nhà B và nhà Hiệu bộ, đủ phòng học 1 ca; xây dựng được các phòng chức năng, phòng vi tính, phòng làm việc cho các ban ngành. Suốt 18 năm (1994-2012), cùng với sự phát triển đi lên của đất nước, trường THPT Yên Định 2 thực sự đã lớn mạnh không ngừng. Từ chỗ 12 lớp (năm 1994) lên 39 lớp (năm 2013). Kết quả tốt nghiệp, thi học sinh giỏi, tỉ lệ đỗ đại học ngày càng cao; nhiều năm liền trường đạt lao động tiên tiến cấp tỉnh. Năm 2012, trường tổ chức thành công Hội trường kỉ niệm 40 năm thành lập và đón Huân chương lao động Hạng Ba.

   Tháng 1/2013, căn cứ nhu cầu và tình hình thực tế của địa phương, trường THPT Bán công Hà Tông Huân được sáp nhập vào trường THPT Yên Định 2. Một lần nữa Trường THPT Yên Định 2 có biến động. Mặc dù quy mô trường lớp được mở rộng sau sáp nhập nhưng phải tháo gỡ khó khăn về ổn định công tác tổ chức và giải quyết sắp xếp cán bộ giáo viên dôi dư.

    Sau nhiều biến động thăng trầm, đến nay trường đã xây dựng được 4 dãy nhà 2 tầng trên tổng diện tích rộng 26.000m2, đủ điều kiện cho học sinh học 1 ca. Trên cơ sở đó, thành tích giáo dục ngày một cao, học sinh đậu thủ khoa vào các trường đại học ngày một nhiều, đặc biệt có học sinh của trường đạt giải khuyến khích kì thi giải toán bằng máy tính môn vật lí cấp Quốc gia. Chất lượng giáo dục toàn diện được giữ vững và ngày càng nâng cao trở thành một địa chỉ tin cậy của nhân dân và học sinh các xã vùng Yên. Đội tuyển học sinh giỏi nhiều năm giành được thứ hạng cao. Nhà trường luôn quan tâm đẩy mạnh giáo dục toàn diện, đạo đức lối sống, giáo dục toàn diện, đạo đức lối sống, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục pháp luật cho học sinh. Tổ chức tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, giáo dục hướng nghiệp- dạy nghề, giáo dục quốc phòng- an ninh, phòng chống ma túy và các tệ nạn xã hội xâm nhập học đường.

     Công tác xây dựng đội ngũ luôn được nhà trường quan tâm chăm lo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên vững về chính trị, giỏi về chuyên môn, trong sáng về phẩm chất đạo đức, tâm huyết và say mê với sự nghiệp trồng người. Hiện đội ngũ giáo viên đã chuẩn hóa, các thầy cô đều là những người có trình độ chuyên môn cao, nhiệt tình, tâm huyết với nghề dạy học cao quý.

      Nhìn lại chặng đường dài sau 50 năm xây dựng và phát triển, thầy và trò trường THPT Yên Định 2 đã không ngừng vươn lên, ghi nhiều dấu ấn cho sự nghiệp giáo dục huyện nhà. Theo dòng chảy của thời gian, mái trường Yên Định 2 vẫn không ngừng đón nhận những lớp học sinh mới. Trong trái tim của những lớp học sinh ấy vẫn tràn đầy nhiệt huyết của tuổi trẻ không ngại khó, ngại khổ để cống hiến và dựng xây. Phong trào thi đua “dạy tốt, học tốt” đã đạt được kết quả khá rực rỡ, được khẳng định và tô thắm thêm những trang sử vàng của nhà trường 50 năm qua.

      Nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục và tính cấp bách của thời đại, BGH trường THPT Yên Định 2 đã nhanh chóng triển khai công tác và thực hiện nhiệm vụ  giáo dục hàng năm. Với tình yêu nghề và tinh thần thấm nhuần lời dạy của Bác: “Vì lợi ích mười năm trồng cây. Vì lợi ích trăm năm trồng người” , thầy và trò trường THPT Yên Định 2 vẫn ra sức học tập, phát huy tinh thần hiếu học và vượt khó vươn lên trong cuộc sống.

        Vinh dự, phấn khởi và tự hào trải qua chặng đường 50 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển, từ trường cấp III Thiệu Yên 2 trong những ngày quê hương đang chìm trong khói lửa của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, đến trường THPT Yên Định 2 khang trang, bề thế như hôm nay là dấu ấn, mốc son rạng ngời khẳng định vị thế, uy tín của mình trong sự nghiệp trồng người của ngành giáo dục Thanh Hoá nói chung và huyện nhà nói riêng.

Là người con của quê hương Yên Định anh hùng, trưởng thành từ mái trường THPT Yên Định 2 - tôi thật sự vinh dự và tự hào trước những thành tích nhà trường đã đạt được trong chặng đường 50 năm qua. Tự hào với mốc son 50 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển. 

Quán triệt chủ trương của Đảng và của ngành giáo dục, đặc biệt trước yêu cầu “Đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế ”, trong chặng đường sắp tới, cá nhân tôi cũng như bao thế hệ học sinh của trường đều có chung một ước nguyện, đó là: Thầy và trò Trường THPT Yên Định 2 phát huy truyền thống quê hương Yên Định anh hùng và hiếu học, truyền thống nhà trường nửa thế kỷ xây dựng và phát triển, tiếp tục vững bước đi lên. Không ngừng đổi mới theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, tiếp tục giữ vững các danh hiệu, các phần thưởng cao quý mà trường đã đạt được, đáp ứng được yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xứng đáng với lòng tin, sự mong đợi của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, nhân dân, các thế hệ thầy cô giáo và học sinh nhà trường.

Kỷ niệm 50 năm thành lập Trường THPT Yên Định 2 (1972 - 2022) cũng là dịp ngành Giáo dục - Đào tạo cả nước đang náo nức đón mừng Kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982-20/11/2022). Trong  không khí đầy ắp nghĩa tình thầy trò này, xin cảm ơn bao thế hệ thầy cô giáo đã gây dựng nên một ngôi trường giàu truyền thống vẻ vang. Xin kính chúc các thế hệ cán bộ, giáo viên và học sinh nhà trường mạnh khỏe, an vui, hạnh phúc và thành đạt; chúc Trường THPT Yên Định 2 ngày càng phát triển, hoàn thành tốt sứ mệnh của mình trong thời kỳ hội nhập quốc tế./.
                                                                      VŨ NGỌC THƯỞNG      

                                                               Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy,

                                             Chủ tịch HĐND huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa

                                                     Cựu học sinh khóa 1985 - 1988